Otizm Nedir?
Sosyal etkileşim, tekrarlayıcı davranışlar ve dil- iletişim alanı olmak üzere üç alanda birden gözlemlenen gelişimsel bir farklılıktır.
Otizm Ne Değildir?
Her yineleyici devinişsel eylemler gösteren çocuk otizmli değildir. Otizm nedeni sadece çevresel etmenlerde değildir. Her otizmli çocuk çok zekidir, üstün zekâlıdır gibi düşünceler de yanlıştır ve kısa süreli eğitimlerle değil yaşam boyu devam eden bir süreç içermektedir.
Otizmde Erken Müdahalenin Önemi
Otizmin bir tedavisi yoktur ama erken tanı ve uygun eğitimle semptomlar azaltılabilir, vakalar hayata kazandırılabilir.
Otizm Neden Olur?
Nörolojik ve gelişimsel bir bozukluk olan otizmin bazı sinir sistemi sorunlarından kaynaklandığı düşünülse de neden ve nasıl olduğu tam olarak bilinmemektedir. Hem genetik hem de çevresel etmenlerin etkili olduğu düşünülmektedir.
Otizmin Belirtileri Nelerdir?
- Çocuğun gelişimi diğer çocuklardan farklıysa
- Karşısındaki ile göz göze gelmekten kaçıyorsa ya da gelemiyorsa
- Adı ile seslendiğinde bakmıyorsa
- Sürekli zıplamak, sallanmak gibi rutinlerini bozmuyorsa
- İletişimde geriyse
- Bazen duymuyor gibi davranıyorsa
- Bazı kelimeleri tekrarlıyorsa (Ekolali)
- Bazı hareketleri tekrarlıyorsa ( El, kol, Mimik)
- Sosyalleşme de sorunlar yaşıyorsa
- Belli nesnelere karşı takıntısı varsa ( ayıcığını sürekli yanında taşımak)
- Hareket eden, parlak nesneleri takip ediyorsa
- İnce ve kaba motor becerileri yaşıtlarından geç yapıyorsa
- Kol ve bacaklarını farklı kullanıyorsa ( Parmak ucunda yürüme)
- Fön makinesi sesini dinleme, araba da gezme, çamaşır makinesi izleme, suyla oynama gibi etkinliklerden hoşlanıyorsa
- Empati kurmakta zorluklar yaşıyorsa
Maddelerden bir ya da bir kaçıcını gördüğünüzde hemen benim çocuğum otizmli diye düşünmek doğru değildir. Bir uzmandan yardım alınmalıdır.
Otizmin Tanısı Nasıl Konulur?
Otizmin belirtileri erken çocukluk döneminde 0-3 yaş arasında göstermektedir. Her otizmli tanısı olan çocuğun fiziksel özellikleri aynı değildir bu yüzden gelişim sürecine bakılması gerekmektedir. Çocuğun gelişim sürecindeki göstermiş olduğu performansla otizm belirtileri arasındaki benzerlik ya da farklılıklara bakarak uzmanlar tarafından tanı konulabilir.
Otizmin Tedavisi Nasıldır?
Otizmde tıbbi bir tedavi yöntemi yoktur bunun yanı sıra özel eğitimden yaralanmak çok önemlidir. Aslında bu tanı konulmuş çocukların özel eğitimi uyanık oldukları her anı kapsamalıdır. Destek eğitim veren rehabilitasyon merkezlerinin yanı sıra ailenin de eğitim sürecinde aktif katılımı sağlanmalıdır. Bireysel özelliklerine göre planlanmış bir destek eğitimle çocuk iletişim, akademik, toplumsal uyum becerilerinde gelişme gösterebilir.
Uyaran Eksikliği
Uyaran Eksikliği Nedir?
Bir çocuğun doğumdan hemen sonra acıkma, altını değiştirme gibi fiziksel ihtiyaçlarının yanı sıra onunla ilgilenip iletişime geçecek çevresel uyaranlara ihtiyacı vardır. İşte çocuk onunla iletişime geçecek, onunla oynayacak, onunla konuşacak bir çevresel uyaranla karşılaşmadığında ya da bu uyaranlara çok maruz kaldığında çocuklarda uyaran eksikliği ortaya çıkmaktadır.
Uyaran Eksikliği Belirtilileri Nelerdir?
- Akranlarıyla sosyal iletişimde zorluk yaşıyorsa
- Konuşma geriliği varsa
- Göz temasını istediği zaman kuruyorsa
- Anlamakta güçlük çekiyorsa
- Öfke problemleri varsa
- Basit komutları yerine getiremiyorsa
- İstediği bir şeyi parmağı ile gösteremiyorsa
- Televizyon, tablet, telefona aşırı ilgi gösteriyorsa
Bir uzmana başvurmalısınız.
Uyaran Eksikliği Mi? Atipik Otizm Mi ?
Atipik Otizm ve Uyaran Eksikliği deneyimsiz uzmanlar tarafından çok karıştırılsa da birbirinden çok farklı şeylerdir. Uyaran eksikliği çocukların gelişimlerinin yavaşlamasına ve yaşıtlarından geri kalmasına sebep olan bir sorundur ama otizm nörogelişimsel bir bozukluktur ve doğuştan gelir. Atipik Otizmde tekrarlayıcı davranışlar amaçsız olurken Uyaran eksikliğinde davranışlar amaçlıdır. Atipik otizmde iletişim hiç yokken Uyaran eksikliğinde çevreyle iletişim az da olsa vardır.
Uyaran Eksikliği Ne Kadar Sürede Geçer?
Çocuğun en kritik dönemi olan 0-3 yaş arasında ne kadar uyaran verilirse o kadar zihinsel aktiviteleri artacaktır. Bu yüzden şu kadar sürede geçer demek doğru değildir.
Anne ve Babalar Ne Yapmalı?
- Çocuklarına 0-3 yaş arasında özellikle uyaranlara maruz bırakmalıdır.
- Televizyon, tablet, telefon gibi teknolojik aletlerden uzak tutmalıdır.
- Onlarla sık sık iletişime geçmeli, konuşmalı, göz teması kurmalıdır.
- Sosyal iletişimlerini desteklemelidir.
- Çocuklarıyla birlikte oyun oynamalıdır.
- Onlarla birlikte dışarıda ya da evde aktiviteler yapmalıdır.
